Beste Ivan,
Kort na uw vorige boek, Wanhoop in de Wetstraat, ligt uw nieuwste boek in de winkel. Dat had zo zijn redenen. Volgens recensenten was uw vorige boek te negatief. Uw nieuwste boek wou u daarom een positieve boodschap meegeven. Zodat alles meer in evenwicht zou zijn. Nochtans is het uitgangspunt hetzelfde: de kloof tussen burger en politiek. Die kloof is een van de redenen waarom mensen niet meer gemotiveerd zijn om deel te nemen aan verkiezingen. U hoopt dat dit boek, een pleidooi om te participeren, een aanzet kan leveren om na te denken over de idee van medezeggenschap en hoe die gedachte opnieuw kan worden verspreid.
Om die positieve boodschap te kunnen brengen, moeten we vooraf gaan kijken wat er precies verkeerd loopt. Om dan te kunnen nagaan welke oplossingen noodzakelijk zijn. In die zoektocht stelt u vast dat de representatieve democratie een crisis beleeft. Nog nooit eerder hadden zoveel mensen op zoveel verschillende niveaus medezeggenschap in de politieke samenleving. De participatie is nog ,nooit zo groot geweest, maar het lijkt erop dat het ongenoegen nog nooit zo groot geweest is. De kiezers wantrouwen de elite die ze zelf hebben verkozen.
Het vertrouwen in de politiek en het in stand houden van het politieke centrum lijken twee cruciale sleutels voor een democratie. Net die twee staan onder druk. De ontevredenheid met maar vooral het pessimisme over de democratie bezorgen het wantrouwen in de politiek een permanente voedingsbodem. De wetgevende macht wordt al jaren gedomineerd door de uitvoerende macht, en in ons land ook nog eens door de particratie. Als daarbovenop ook nog eens de volksvertegenwoordigers zelf het parlement de rug toekeren, hoeft het niet te verbazen dat de kiezers het parlement gaan wantrouwen.
Kiezers hopen op verandering. Maar teleurstelling is inherent aan hoop. De keuze voor de hoop draagt de mogelijkheid van teleurstelling in zich. Hoop kan zo leiden tot wanhoop. Die wanhoop doet mensen twijfelen aan de impact van hun stem. Zij raken stilaan overtuigd dat het systeem van verkiezingen eigenlijk een slecht systeem is, dat evengoed vervangen kan worden door een autocratisch of technocratisch regime.
De sleutel tot een weerbare democratie is dus het vertrouwen in de politiek en de democratie. Om dat te kunnen bereiken meent u dat het kiezerskorps zal moeten opgevoed worden tot een groep kiezers die op zijn minst belangstelling heeft voor de politiek. U schrijft dat onverschillige kiezers voor de democratie gevaarlijker zijn dan boze burgers. Om die reden meten we de kiezer weerbaar maken. U moet aan de slag.
Kennis zou een element kunnen zijn in het upgraden van die weerbaarheid. Om ons te doen beseffen wat wij precies in handen hebben, kan het goed zijn nog even de geschiedenis te vertellen van onze democratie. Van ons stemrecht. Omdat die geschiedenis aantoont dat mensen al van oudsher hebben gestreefd naar principes die passen bij een moderne democratie: gelijkheid, vrijheid, soevereiniteit en participatie.
Ik lees dus over het Charter van Kortenberg. Over het Groot Privilege. Ik lees over het Nationaal Congres. Over de grondleggers van onze democratie. Ik lees over het vernieuwende karakter van de Belgische grondwet.
Ik lees over de evolutie naar het algemeen stemrecht. Over de evolutie in vele etappes naar een steeds grotere deelname aan het kiesproces. Ik lees over de vele kieshervormingen. Over de vrees bij deze of gene partij om mogelijk voordeel bij andere partijen.
Dat alles lees ik. Dat alles lees ik graag. Toch twijfel ik of het mensen zal aanzetten naar het stembureau te gaan en in alle ernst een stem uit te brengen. Wat volgens mij wel zou werken, is uw raad aan politici. U raadt hen aan niet zelf het vertrouwen in de instellingen te ondergraven door polariserende uitspraken. U vraagt hen te waken over de politieke hygiëne. Tot slot roept u hen op afstand te nemen van de waanzin van de minimale verschillen.
Niet enkel richt u zich tot de politici. Net zozeer richt u zich tot de kiezers. Aan het eind van uw boek geeft u die kiezer heel bondig een aantal beschouwingen mee. Ik noem het de tien geboden van Ivan De Vadder. Die tien geboden vormen een uitnodiging tot een diepgaandere denkoefening. Wanneer de kiezer die geboden grondig overdenkt, kan hij of zij misschien overtuigd worden. Kan hij of zij misschien verleid worden tot participatie.
Wanhoop in de Wetstraat en Vertrouwen in verkiezingen vormen een schitterend tweeluik. Terwijl u in het eerste boek eerder de politicus aanspreekt, richt u zich in het tweede boek tot de kiezer. Als beide partijen de juiste lessen zouden trekken, kan heel wat ten goede veranderen.
Beste Ivan. Wij delen dezelfde passie voor politiek. Toch is er dat ene verschil. Ik ga soms twijfelen. In die mate zelfs dat die twijfel mij radeloos maakt. Moedeloos. Daarom is het altijd goed uw boeken te lezen. U brengt mij terug bij de les. U boost op de juiste momenten mijn passie voor politiek. Mijn geloof in politiek. Als er een patroonheilige zou moeten zijn voor de politici, dan zou ik heel graag u voordragen. Dat alles enkel en alleen maar om u te danken. Dank dus. Dank. Dank. Dank.
Met vriendelijke groeten.
Wim Backx
Zwijnaarde
Reactie plaatsen
Reacties