Uitgelezen: Mijn leven als mushamuka - Schetsen van Rwanda, Burundi en Congo. Brief aan Kris Berwouts.

Gepubliceerd op 3 november 2021 om 13:12

Beste Kris,

 

In uw vorige boek, Congo’s gewelddadige vrede, gaf u een overzicht van de voorbije tien jaar van de Democratische Republiek Congo.  Door velen werd dat boek een boek voor dekundologen genoemd.  Met uw nieuwste boek lijkt u tegemoet te komen aan die kritiek.  Dit boek is rustiger.  De drempel tot het lezen van dit boek ligt lager.  Vraagt minder voorkennis.  Terecht stelt u dat uw nieuwste boek gemakkelijker te lezen zou zijn.  Ik heb de proef op de som genomen.  Ik las uw nieuwste boek.  Net als u kan ik besluiten dat het boek toegankelijker is.  Het boek kan gelezen worden als een uitnodiging om zich verder te verdiepen in Congo en de buurlanden.  Dat was ook deels uw opzet.  Dit boek beschouwt u als een bruggetje.  Tussen uw vorige en uw volgende boek.  Het volgende boek zal handelen over de machtswissel in Congo na de verkiezingen van 30 december 2018 en de verkiezingsoverwinning van Tshisekedi.  Dat volgende boek kan ik nog niet lezen.  Het huidige boek wel.  Ik las dat bruggetje.  Dat lezen deed mij vaak teruggrijpen naar het vorige boek.  Dat lezen deed mij nu al verlangen naar uw volgende boek.  Ik stond op het bruggetje en alweer ging Congo voor mij open.  Alweer opende u de deuren van dat fascinerende land.  U liet mij opnieuw binnen.  Opnieuw was u mijn gids.

 

In dit boek sluimert de geschiedenis op de achtergrond.  Centraal in dit boek staan de mensen.  De mensen die geconfronteerd worden met de gevolgen van die geschiedenis.  Met de veranderingen.  Met de teleurstellingen.  U brengt het verhaal van die mensen.  Van die kleine helden, die binnen de chaos toch blijven hopen.  Die binnen die chaos toch een blijvend engagement opnemen.  Dat persoonlijke karakter van het boek maakt het verhaal diverser.  We krijgen een ander geluid te horen.  Anders dan het geluid van het heersende regime.  Anders dan het geluid van de internationale partners.  Dat brengt ons tot een grotere nuance.  Een grotere nuance die op zijn beurt leidt tot een beter begrip.

 

Toch brengt u niet enkel die verhalen.  Op de achterflap van het boek wordt u omschreven als een zeer betrokken buitenstaander die toch deel uitmaakt van het gebeuren en niet als observator aan de zijlijn staat.  U sloopt de mouwen op.  U maakt uw handen vuil.  U kijkt om u heen.  U analyseert.  U bent persoonlijk betrokken.  Van die betrokkenheid brengt u in dit boek getuigenis.  Niet zozeer verwoordt u de gemaakte analyses.  Dat gebeurde uitgebreid in uw vorige boek.  Nu richt u zich meer op de gevolgen van die analyses. Voor u zelf.  Voor uw familie.  Voor uw vrienden.

 

In dit boek schrijft u over bedreigingen.  Over verdwijningen.  Over onderdrukking.  U schrijft over willekeurige arrestaties.  Over martelingen.  Over verkrachtingen.  U schrijft over de politieke machthebbers.  Over onregelmatigheden bij verkiezingen.  Over corruptie.  U schrijft over armoede.  Over honger.  Over hoop en wanhoop.  U schrijft over vluchtelingen.  Over uitwijzingen.  U schrijft over ngo’s.  Over de civiele maatschappij.

 

Door tussen de mensen te staan en die mensen hun verhaal te laten vertellen toont u ons de uitdagingen.  De gevoeligheden.  De moeilijkheden.  Tegelkijk toont u ons de kansen.  De mogelijkheden.  De verwachtingen.  De verzuchtingen.  Al die dingen brengt u samen.  In getuigenissen.  Niet in uitvoerige beschouwingen.  Die persoonlijke beschouwingen laat u achterwege.  Of tracht u achterwege te houden.  Heel soms laat u deze toch doorsijpelen.  Het is de aard van het beestje.  U kan niet anders.  Omdat u goed hoopt te doen.  Voor zijn bewoners.  Voor het land, dat u zo lief is.  In dat land hebt u vertakkingen naar alle geledingen in de maatschappij.  Binnen al die geledingen hebt u een aanspreekpunt.  Hebt u gesprekspartners.  Dat acht u noodzakelijk.  Omdat u niet in één hoek wenst geplaatst te worden.  U wenst het overzicht te behouden.  Zonder oogkleppen. 

 

Opnieuw ging ik met u naar Congo.  Dat land was deze keer niet de enige reisbestemming.  Ik ging deze keer ook naar Rwanda.  Ik ging deze keer ook naar Burundi.  Telkens met u als gids.  Met u reis ik door die landen.  Uw boek voedt mijn reishonger.  Ik wens mijn koffers te pakken en af te reizen.  Naar die drie landen in centraal Afrika.  Maar helaas.  Uw boek voedt niet enkel mijn reishonger.  Uw boek is even zozeer een waarschuwing.  Of zo interpreteer ik het alleszins.  Afreizen zal ik niet meteen doen.  Afwachten lijkt mij eerder aangewezen.  Afwachten en hopen dat het met deze landen ooit zal goedkomen.  Aan die ommekeer tracht u mee te werken.  U tracht een bijdrage te leveren aan die verandering zonder uw eigen visie en waarden tot norm te verheffen.  Want daarin schuilt de grootste uitdaging.  Daarvan bent u zich bewust.  Daarvoor lijkt u zichzelf te behoeden.

 

Beste Kris.  Uw vorige boek las ik met veel plezier.  Datzelfde plezier mocht ik ook ervaren bij dit boek.  U weet hoe u een lezer dient te boeien.  U weet hoe u een lezer bij de les dient te houden.  U hoedt zich voor complexiteit zonder diezelfde complexiteit te ontkennen.  Dat is een kunst.  Dat is een gave.  U bent een expert en weet uw expertise gemakkelijk te vertalen en toegankelijk te maken voor anderen, die uw expertise of voorkennis ontberen.  U stelt Congo open.  U stelt Burundi open.  U stelt Rwanda open.  U stelt die drie landen in zijn pure naaktheid.  U ontrafelt.  U ontkleedt.  Voor die kritische striptease wens ik u van ganser harte te danken.  Dank.  Dank.  Dank.

 

Met vriendelijke groeten.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.