Het zen-effect van zone 30. Brief aan zone 30.

Beste Zone 30,

Waar ik ga langs Vlaamse wegen, ergens kom ik u wel tegen.  Terwijl u vroeger een uitzondering was, lijkt u nu eerder de regel.  In vele steden en gemeenten wordt u uitgerold.  Door beleidsmensen wordt u omarmd.  Door diezelfde mensen wordt u geknuffeld.  Toch is niet alles rozengeur en maneschijn.  Vele chauffeurs vervloeken u.  Verwensen u.  Zij voelen zich beknot in hun vrijheid.  Velen gaan zelfs nog een stapje verder.  Zij negeren u.  Voor hen lijkt u niet te bestaan. 

Ik ben een chauffeur.  Af en toe neem ik de wagen.  U vraagt zich heel waarschijnlijk af tot welk kamp ik behoor.  Voorstander? Tegenstander? Laat mij duidelijk zijn.  Ik beken mij tot het kamp van de voorstanders.  Vele redenen brengen mij hiertoe.  Met plezier wil ik u deze in herinnering brengen.  Het doet immers altijd goed herinnerd te worden aan uw positieve eigenschappen.  Dat geldt voor mij.  Dat zal ook voor u gelden, vermoed ik.  Omdat het versterkt.  Omdat het zelfzeker maakt.  Een beetje zelfzekerheid mag altijd wel.  Daarom dus.  Heel even, in een notendop.

Om te beginnen is er het argument van de veiligheid.  Veiligheid waartoe u in ruime mate bijdraagt.  U schenkt aan de chauffeur een breder gezichtsveld dan bij hogere snelheden.  Op die manier ziet de chauffeur veel beter wat er links en rechts van hem of haar gebeurt en kan deze op tijd reageren op mogelijke hindernissen.  De chauffeur heeft veel meer oog voor andere weggebruikers.  U verkleint dus het risico op een ongeval.  Bovendien verkleint u de stopafstand.  Terwijl die met 50 km/u op een droog wegdek zevenentwintig meter bedraagt, is dat bij u dertien meter.  Dat kan een behoorlijk verschil maken.  Nog is dat niet alles.  Want misschien wel het belangrijkste is dat u een grotere overlevingskans biedt bij een aanrijding.  Bij een aanrijding met 50 km/u loopt een voetganger ongeveer drie keer meer risico op zware verwondingen en zes keer meer risico om te overlijden dan bij 30 km/u.  Dat kan tellen, denk ik.

Ik zou kunnen zeggen dat studies bovenstaande voldoende hebben aangetoond.  Dat doe ik niet.  Bewust.  De coronacrisis heeft mij immers getoond dat wetenschappelijke studies niet altijd naar volle waarde worden geschat.  Als de theorie niet kan overtuigen, kan de praktijk dat misschien wel.  De Oostenrijkse stad Graz voerde in 1992 als eerste grote Europese stad een algemene maximumsnelheid van 30 km/u in.  Het aantal ongevallen met zwaargewonden daalde er met 24 procent, het aantal ongevallen met lichtgewonden met 12 procent.  In de Finse hoofdstad Helsinki kwam sinds uw invoering geen enkele voetganger of fietser om in een verkeersongeval.  Dat lijken mij behoorlijk indrukwekkende cijfers.  Die cijfers kan u op uw conto schrijven.

Er is nog een tweede argument.  Dat van de geluidsoverlast.  Door de snelheid terug te brengen van 50 naar 30 km/u halveert de geluidshinder door wegverkeer met 2,5 tot 3,9 dB(A), afhankelijk van het wegoppervlak.  In Brussel is wegverkeer de grootste bron van geluidsoverlast.  De helft van de Brusselaars ondervindt gezondheidseffecten door geluidshinder.  In het debat inzake geluidsoverlast kan u dus een positieve bijdrage leveren.

Veiligheid.  Geluidsoverlast.  Alle goede dingen bestaan toch uit drie, hoor ik u zeggen.  U hoeft niet te gaan twijfelen aan uw bestaansrecht.  U hoeft zichzelf niet in vraag te stellen.  Want ik zelf heb nog een derde argument.  Aangeleverd vanuit mijn ervaring.  Dat argument is voorlopig nog onderbelicht gebleven maar ik wil het in de openbaarheid brengen.  Sinds uw invoering is in de wagen een zekere rust over mij heen gekomen.  Zen is heer en meester in mijn wagen.  Het ettertje, dat vroeger in de wagen wel eens de bovenhand kon halen, bestaat niet meer.  Ik vloek niet meer.  Ik sla niet meer met de vuist op het stuur.  Ik verwens andere collega-chauffeurs niet meer.  Niks van dat alles doe ik nog.  Ik rij.  Ik geniet.  Ik kijk om mij heen.  Ik glimlach.  Ik ervaar hoe trage snelheid mij in harmonie brengt met de veranderende beelden.  Ik zie die kleine details om mij heen.  Kleine details die mij anders helemaal niet opvielen.  Kleine details die mij gelukkig stemmen.  Ik ben mij meer bewust van mijn plek.  Ik ervaar het rijden als een rustbrenger.  Het rijden kalmeert waar datzelfde rijden mij vroeger kon opjagen.  Dat alles hebt u kunnen bewerkstelligen.  Telkens als ik u ontmoet, zeg ik stilletjes dankuwel.  Dankuwel dat ik voortaan ook in de wagen dat vrolijke jongetje kan zijn dat ik buiten de wagen bijna altijd ben.  U hebt aan die vrolijkheid een verlengstuk gezet.  U ziet, het derde argument is het zen-argument.  Als meerdere chauffeurs dit argument zouden ervaren en erkennen, kan u heel misschien een milderend effect hebben op verkeersagressie.

Nu ik deze brief aan u schrijf, meen ik dat u misschien een naamsverandering moet overwegen.  Ik wil u niet bruuskeren maar uw naam, zone 30, klinkt nogal zwaar op de hand.  Omdat het in zich een mogelijke bestraffing draagt.  Dat schrikt mensen af.  Maakt mensen huiverachtig.  Misschien moeten we u voortaan zen 30 noemen.  Dat klinkt zachter.  Vriendelijker.  Omdat het in zich een mogelijke beloning draagt.  Beloning maakt vrienden.  Zo is het altijd al geweest.  U moet het maar eens overwegen.  Intussen blijf ik u noemen zoals uw makers het bedacht hebben. 

Zone 30 of Zen 30, ik blijf u liefhebbend omarmen.

Met vriendelijke groeten.

PS: Als ik u combineer met klassieke muziek (aanrader: Klara) lijkt de hemel op aarde een plotse werkelijkheid.