De verloren portefeuilles van Factcheckers (op Eén): het volledige verhaal. Brief aan Britt, Jan en Thomas.

Beste Britt,

Beste Jan,

Beste Thomas,

U hebt een nobele opdracht. Meer nog, in deze tijden van fake news hebt u een noodzakelijke opdracht. U scheidt waarheid van leugen. U scheidt feiten van lulkoek. U brengt het echte verhaal. Het volledige verhaal. Dat kan ik enkel toejuichen. Een helder debat kan enkel gevoerd worden op basis van feiten. Niet op basis van geruchten of halve waarheden. Met uw programma levert u een bijdrage tot dat heldere debat. Om al die redenen durf ik mij fan te noemen van uw programma. Ik mis geen enkele aflevering. Elke week ben ik op post.

Voorgaande beknopte lofzang maakt mij niet blind. Dooft mijn zin voor kritiek niet. Ik keer even terug in de tijd. In de tweede aflevering van het nieuwe seizoen zou u nagaan wat er gebeurt met verloren portefeuilles die bij gemeentehuizen en politiekantoren worden binnengebracht. Ik ga hier niet schrijven hoe het onderzoek werd opgezet. Ik ga hier niet het volledige verloop van het onderzoek weergeven. Dat weet u. Wat wel belangrijk is om te vertellen is het uiteindelijke resultaat. Uit uw onderzoek blijkt dat één op de vijf portefeuilles niet werden teruggegeven. Eén op de vijf bleken vermist te zijn. Pas nadat u zich bekendgemaakt had als televisiemaker kwamen alle portefeuilles boven water. Die laatste optie is evenwel enkel aan u voorbehouden. Op die optie kan de gewone burger zich niet beroepen.

Ik keek. Ik zag. Ik was verontwaardigd. Meer nog, ik was boos. Ik begreep het niet. Ik kon niet begrijpen hoe dit mogelijk was. Ik dacht het volledige verhaal gehoord te hebben. Want dat is wat u doet. U doet onderzoek. U brengt verslag uit. In die verslaggeving streeft u volledigheid na. Uiteraard. Dat dacht ik dus. Helaas. Dat bleek niet zo te zijn. Toch niet in de reportage van de verloren portefeuilles. Dat mocht ik vaststellen toen ik op bezoek ging bij mijn ouders.

Mijn ouders wonen in Wetteren. Tijdens onze bezoeken praten wij al eens over de toestand van de wereld. De grotere wereld. De kleinere wereld. Vele problemen worden aangekaart. Uiteraard kwam ook uw programma aan bod. Want hun politiezone had slecht gescoord. Heel slecht. Nog onwetend ventileerde ik mijn verontwaardiging. Mijn ouders lieten mij even razen. Om mij dan heel rustig een mail voor te leggen. Geschreven door de hoofdcommissaris. De hoofdcommissaris was kwaad. Niet omwille van het slechte rapport van zijn korps. Wel omwille van de onvolledigheid in uw verslaggeving. Pas bij mijn ouders kreeg ik het volledige verhaal.

Bij het binnenbrengen van de portefeuille op het politiekantoor werden de nodige gegevens geregistreerd in het informaticasysteem. De portefeuille werd weggeborgen in een afgesloten locker. Daar bleef het niet bij. De onthaalbediende onderwierp de portefeuille aan een klein onderzoek. Daarbij vond zij een verfrommeld kassaticketje. Op dat ticketje stond een naam. Via internet kon de bediende achterhalen dat de eigenares van de portefeuille (mevrouw I.R.) werkzaam was bij de VRT. Verschillende pogingen, zowel overdag als ’s avonds, werden ondernomen om de eigenares persoonlijk te contacteren. Bij alle pogingen kreeg de bediende nooit gehoor.

Het feit dat de portefeuille aan iemand kon gelinkt worden had zo zijn gevolgen. U had nochtans beweerd dat in de portefeuilles geen identiteitsbewijzen werden toegevoegd. Meer nog, geen enkele portefeuille zou aan iemand kunnen gelinkt worden. Dat bleek een foutje te zijn. U had de speurderskwaliteiten van onze politieagenten onderschat. U zou kunnen zeggen dat die achterhaalde naam slechts een detail was. Dat was het nochtans niet. Dat blijkt uit het verdere verloop.

Omdat er een identiteit kon gekoppeld worden aan de gevonden portefeuille werd het gevonden voorwerp omwille van privacyredenen niet op de sociale media van de politiezone geplaatst. Toen iemand zich in opdracht van Factcheckers aanbood aan het onthaal en deze persoon zich vermoedelijk niet als de eigenares kon identificeren bleef de portefeuille in de afgesloten locker. Die persoon werd wel doorverwezen naar de sociale media van de politiezone waarop de niet geïdentificeerde voorwerpen dagelijks worden gepubliceerd. Ook toen u het politiekantoor telefonisch contacteerde gaf de beller zijn of haar identiteit niet prijs.

Bijzonder om te weten is dat de onthaalbediende, toen zij vernam dat een VRT-ploeg opnames maakte in Wetteren, op eigen initiatief een bezoek bracht aan de opnameset. Na haar werkuren. Zij sprak daar een VRT-medewerker aan en vroeg om aan de eigenares door te geven dat haar portefeuille was gevonden en dat deze bij de politie kon opgehaald worden. De medewerker zei dat het nodige zou worden gedaan en de eigenares zou gevraagd worden om contact op te nemen met de Wetterse politie.

Ten gevolge van uw programma kwam het Wetterse politiekorps negatief in de kijker. Rondom het korps hing een negatieve perceptie. Dat alles is nog netjes uitgedrukt. Minder netjes zou kunnen gezegd worden dat het korps onbekwaam was. Uw reportage had kwalijke gevolgen voor de betrokkenen. Onterecht, zo bleek na het lezen van de mail.

Ik hoopte op een rechtzetting. In de volgende aflevering. Die zou er komen. Daarvan was ik overtuigd. Als factchecker bekommert u zich om de feiten. Om de waarachtigheid van de feiten. Als dan blijkt dat u zelf uit de bocht gaat, mag een reactie niet achterwege blijven. Doet u dat niet, dan komt uw geloofwaardigheid in het gedrang. U kan anderen niet terechtwijzen als blijkt dat u zelf niet recht door zee bent. Als u zelf de waarheid vertekent. Of toch alleszins een belangrijk deel van de waarheid achterhoudt.

Ik keek naar de volgende aflevering. Nergens een verontschuldiging. Nergens een rechtzetting. Het had nochtans gekund. Het zou nochtans mooi geweest zijn indien u de politiecommissaris de kans gaf zijn kant van het verhaal te geven. Zodat uw publiek een oordeel kon vormen op basis van het volledige verhaal. Dat u dit niet deed kan ik enkel interpreteren als een zware tekortkoming. Die tekortkoming zal blijven hangen over alle volgende afleveringen en mij blijvend vraagtekens doen plaatsen bij alles wat u in de toekomst nog zal beweren.

Wie anderen terechtwijst moet bovenal bijzonder kritisch zijn voor zichzelf. Die oefening in zelfkritiek is hier uitgebleven. Dat is jammer. Bijzonder jammer.

Met vriendelijke groeten.