Beste Steven,
Op de achterflap van uw nieuwste boek staat in grote letters geschreven dat het mijn beeld van Amerika totaal zal veranderen. Bij het lezen van die woorden moest ik lichtjes lachen. In die woorden las ik de taal van de marketeers. Die taal kenmerkt zich door een minimum aan woorden, waarbij geneigd wordt naar een lichte vorm van overdrijving. Bedoeling is te komen tot een krachtige samenvatting. Om op die manier te overtuigen. Om op die manier te verleiden. Dat deed mij glimlachen. Toch was dat niet het enige wat ik deed Ik deed meer. Ik nam het boek ter hand. Ik ging lezen. Jawel, ik durf het te bekennen. Die woorden hadden mij getriggerd. Die woorden hadden mij nieuwsgierig gemaakt.
U koestert een grote liefde voor Amerika. Dat ontkent u niet. In uw boek schrijft u hoe die liefde begonnen is. Hoe die liefde gegroeid is. Wij weten dat liefde blind maakt. Die grote liefde zou uw kritische blik kunnen lamleggen. U zou zich blijvend kunnen warmen aan wat Amerika ons gegeven heeft. Hun doorslaggevende rol in onze recente geschiedenis en hun enorme invloed op onze cultuur zouden voor u kunnen volstaan om niet verder te hoeven kijken. Dat doet u niet. Integendeel. Het is net de liefde voor dat grote land dat uw zin voor kritiek aanscherpt. Wat men liefheeft, moet men koesteren. Wat men liefheeft, moet men in vraag stellen. Liefde mag ons niet in slaap wiegen.
U valt meteen met de deur in huis. Amerika is niet meer het grootste land ter wereld. Stoer op de borst kloppen is zichzelf verloochenen. Nochtans is dat wat gebeurt. Amerikanen wanen zich nog altijd superieur. Het Amerikaanse optimisme is onverwoestbaar. Beide beweringen ontkracht u. Heel concreet stelt u dat de claim van beste democratie niet meer kan hardgemaakt worden. Het land pretendeert democratie te exporteren naar de rest van de wereld maar draait ze zelf de nek om. Tegelijk schrijft u dat het Amerikaanse optimisme op drijfzand is gebouwd. De American Dream bestaat niet meer.
Stellingen moeten bewezen worden. Dat beseft u. Dat weet u. In uw boek neemt u de lezer mee op een tijdreis. Omdat u in die reis de antwoorden meent te vinden. Omdat u in die reis de nodige bewijzen meent te vinden. U voert de lezer mee naar het verleden. U laat de lezer via de dag van vandaag naar de toekomst reizen. In die reis toont u wat fout liep. Wat nog steeds fout loopt. U maakt zich niet schuldig aan historische vertekening. Want dat blijkt een verdedigingsmechanisme te zijn waarop veel Amerikanen zich al te vaak beroepen. Vertekenen is niet wat u doet. U legt bloot.
U schrijft over de Noord-Amerikaanse indianen. U schrijft over de ontdekking van Amerika. U schrijft over de slavernij. U schrijft over racisme. U schrijft over het belemmeren van het stemrecht. U schrijft over het opsluiten van Japanse Amerikanen. U schrijft over de communistenjacht. U schijft over die zwarte bladzijden in de geschiedenis. Ondanks die vaak donkerzwarte bladzijden ziet u bij de meeste Amerikanen geen enkel schuldbesef. U ziet geen erkenning voor het lijden. U ziet geen begin van excuses. Met die kennis kan u niet begrijpen dat het land zichzelf de status van lichtend democratisch voorbeeld toekent. Die status hebben zij doorheen de geschiedenis verkwanseld. Het verdict wordt nog strenger als wij niet enkel kijken naar wat binnen de grenzen gebeurde. Als wij ook de buitenlandse inmengingen en interventies in rekening brengen kan men niet begrijpen dat een land zichzelf die status kan en durft toe te eigenen. Toch is dat wat Amerika deed en nog steeds doet. U schudt met het hoofd. Terecht meent u dat een dergelijke historische schuldenlast tot een zekere nederigheid zou nopen.
Zoals ik al schreef, u kijkt niet enkel naar het verleden. U kijkt ook naar vandaag. U schrijft over de dalende levensverwachting. U schrijft over de dalende ranking op de lijst van gelukkigste landen ter wereld. U schrijft over de drastische groei in inkomensongelijkheid. U schrijft over het Amerikaanse onderwijs als één van de zwakste broertjes binnen de OESO. U schrijft over de hamburgerjobs. U schrijft over verpaupering. U schrijft over de opioïdencrisis. U schrijft over de houding van de Amerikaanse politie. Bovenop al die problemen wordt de Amerikaan ook nog eens geconfronteerd met Trump. De strapatsen van die president doen u, samen met al die andere problemen, besluiten dat de machtigste democratie ter wereld doodziek is.
In uw boek meen ik een zekere afkeer te mogen lezen tegen Trump. Ik druk mij hierbij bijzonder voorzichtig uit. Die aversie weerhoudt u evenwel niet om te gaan kijken hoe het zover is kunnen komen. Hoe het is kunnen gebeuren dat een vent als Trump toch president kon worden. Om dat te kunnen verklaren wijst u naar een falend onderwijs. Naar het hypergepolariseerd medialandschap waar waarheid en feiten vaak irrelevant geworden zijn. U wijst naar het religieus fanatisme. Naar een wapencultuur die een sterk identitair karakter kreeg. Die cocktail heeft het fenomeen Trump mogelijk gemaakt. Ik vat het slechts kort samen. U doet het uitgebreid. Met voorbeelden. Met verhalen. Met cijfers.
Uw boek is kritisch. Bijzonder kritisch. Het land heeft diverse kansen gehad om de belofte van een droomland in de praktijk om te zetten maar heeft het telkens verknald. Ondanks dat blijft het een land van belofte. Daarom eindigt uw boek niet bij Trump. Dat zou een spijtige zaak zijn. Dat lijkt u te beseffen. Daarom spiegelt u de lezer een hoopvolle toekomst voor. Want die hoop mag er zijn. Maar dan moet de Amerikaan aan het werk. U geeft de richting aan. Vooreerst zal het land moeten ontgiften van Trump. Het zal het aanzien van de VS in de wereld moeten herstellen. Het zal een vriendelijk gezicht moeten (her)vinden. Het zal het tweepartijenstelsel moeten openbreken en corruptie aanpakken. Tot slot zal het land zijn oogkleppen moeten afdoen en het voorbeeld van andere landen op meer terreinen volgen. Als die vijf werven worden aangepakt, kan het land opnieuw de goede richting uitgaan. Naar een hoopvolle toekomst. Uw liefde voor het land doet u hopen dat het zal lukken. Voor het land. Voor de Amerikanen. Voor de wereld. En ook een beetje voor u zelf.
Samen met u slaak ik een zucht dat Biden president werd. Omdat Amerika nu eindelijk kan beginnen aan het herstel. Een herstel dat broodnodig is. Dat hebt u op overtuigende wijze aangetoond. En bewezen.
Beste Steven. Mijn beeld van Amerika is totaal veranderd. De marketeers hadden voorwaar gelijk. U gaf mij een helder beeld. Een scherp beeld. Een kritisch beeld. Ik heb genoten van uw boek. Ik heb genoten van het gekke Amerika. Van het vreemde Amerika. Ik leg uw boek nu aan de kant. Met één belofte. Dat ik het boek zal herlezen als ik ooit naar de Verenigde Staten zal reizen. Dat zal niet voor meteen zijn. Corona, u weet wel. Maar als het gebeurt, zal ik opnieuw uw boek ter harte nemen. Want u was een goede gids. Een goede politieke gids. Een goede maatschappelijke gids. Voor dat alles wil ik u danken. Van ganser harte.
Met vriendelijke groeten.
Reactie plaatsen
Reacties