Uitgelezen: Valtuig. Brief aan Hilde Pinnoo.

Beste Hilde,

Zopas werd ik stadslezer. Samen met nog enkele Gentenaars. Wat die functie precies inhoudt, weet ik nog niet. Daarover worden wij morgen ingelicht. Op de eerste stadslezersavond. Die avond zal gepaard gaan met een persmoment. Aan ons werd gevraagd ons favoriete boek mee te brengen. Om samen met dat boek op de foto te gaan. Over dat favoriete boek heb ik lang nagedacht. Ik had net uw nieuwste boek uit. Dat boek wou ik meenemen naar die eerste stadslezersavond. Omdat ik meen dat uw boek moet gelezen worden. Omdat ik meen dat anderen hetzelfde leesplezier mogen ervaren bij het lezen van uw boek. Omdat ik meen dat uw boek voldoet aan alle voorwaarden om tot mijn favoriete boek verkozen te worden. Uw boek is aangrijpend. Uw boek is spannend. Uw boek is verassend. Uw boek heeft alles wat een boek nodig heeft om als uitstekend aangeprezen te worden. Toch heb ik uiteindelijk niet gekozen voor uw boek. Dat heb je met nadenken. Een mens gaat twijfelen. Een mens neemt zijn tijd en overloopt in de kast alle boeken, die hij ooit gelezen heeft. Zo kwam ik uit bij Meir Shalev. Ik zal De vier maaltijden meenemen als favoriete boek. Omdat dat boek mij aangestoken heeft met de leesmicrobe. Omdat dat boek mij tot vele andere, goede boeken heeft gebracht. Omdat dat boek mij uiteindelijk tot u gebracht heeft. Zonder Meir Shalev geen Hilde Pinnoo. Alleen al daarom wil ik hem eren. Want hij bracht mij tot dat ene pareltje.

Genoeg over Meir Shalev. Genoeg over de stadslezersavond. Daarover wil ik het eigenlijk niet hebben. Daarvoor schrijf ik u deze brief niet. Voor deze brief heb ik andere motieven. Edelere motieven. Zopas las ik uw boek. Uw uitstekende boek, zoals ik reeds schreef in mijn inleidende woorden. U ziet, mijn inleiding was niet zomaar in het wilde weg geschreven. Die inleiding had een doel. Een doel om uiteindelijk tot u te komen. Om uiteindelijk tot uw boek te komen.

In dat boek staan vier personen centraal. Vooreerst is er Midas. Daarnaast hebben we Lana, de zus van Midas. Die Lana is getrouwd met Alex. Samen hebben ze een dochter, Tonka. Het verhaal van die vier personen vertelt u in uw boek. Of neen, laat het mij anders formuleren. Formuleren zoals het is. We dienen immers een zekere nauwkeurigheid na te streven. U laat Midas aan het woord. In een lange brief schrijft Midas aan Tonka wat er precies gebeurd is in het verleden. Wat er precies gebeurd is met haar moeder. Uit vrije wil doet hij het niet echt. Hij had aan zijn schoonbroer beloofd te zwijgen. Omstandigheden dwingen hem op die belofte terug te komen. Daarom dus die brief.

Dat opbiechten blijkt niet makkelijk te zijn. Hij laat het eigenlijke verhaal voorafgaan door pseudofilosofische uitweidingen. Door een portie nostalgie en niet ter zake doende commentaren. Alsof hij schrik lijkt hebben om te beginnen aan een verhaal dat er nooit had mogen zijn. Om alles duidelijk af te bakenen wordt een leven teruggespoeld. Het leven van een vader en moeder. Het leven van een broer en zus. Omdat het noodzakelijk lijkt om tot begrip te komen. Want dat begrip zal nodig zijn. Daarvan lijkt Midas overtuigd. Want zelfs na drieëntwintig jaar blijft in hem die schuldvraag aanwezig. Die schuld blijft plakken. Als een inwendige strafrechtbank die een genadeloos vonnis velt over een misdrijf dat nooit bewezen is.

Stilletjes aan wordt het geheim ontsluierd. Een geheim dat elkeen voor zich houdt. Of dat elkeen vertelt volgens zijn waarheid. Midas is zich van die moeilijke evenwichtsoefening bewust. Haast is niet de aangewezen weg. Stap voor stap moet het gaan. Voorzichtigheid dient in acht genomen te worden. Waarbij tegelijk moet getracht worden de eigen vooroordelen niet te laten doorschemeren. Om het oordeel van de lezeres niet te besmetten. Niet te vervuilen.

Heel even gaat Midas aan het twijfelen. Omdat hij meent dat het verhaal niet mag verteld worden. Omdat hij meent dat enkel zwijgen Tonka kan beschermen. Maar dan herneemt hij het schrijven. Hij gaat verder met zijn lange brief. Met zijn biecht. Omdat hij meent dat die brief bevrijdend kan werken. Bevrijdend voor hem zelf. Maar ook voor Tonka. Midas beseft dat de waarheid te verkiezen valt boven het zwijgen. Daarom gaat hij verder. Daarom schrijft hij verder. Tot het einde. Tot het verrassende einde. Tot het bittere einde. Tot het pijnlijke einde.

Voor heel eventjes was ik verslaafd. Verslaafd aan uw boek. Want uw boek deed wat een boek moet doen. Uw boek greep mij bij het nekvel. Uw boek hield mij in een niet te ontvluchten greep. Ik kon het boek niet wegleggen. Ik kon het boek niet dichtklappen. Ik wou blijven lezen. Ik wou dicht bij Midas zijn. Dicht bij Lana. Het leef alsof ik door te lezen een steun voor hen betekende. Alsof ik door te blijven lezen Midas aanspoorde om door te gaan. Om te blijven schrijven. Op mijn schouders rustte een zware last. Ik wou aansporen. Ik wou bemiddelen. Ik wou tot elkaar brengen. Dat alles wou ik. Omdat ik zo graag wenste dat het met iedereen goed zou komen. Het boek uiteindelijk loslaten was een zware opgave. Het afscheid viel mij zwaar.

Beste Hilde. Ik wil u danken voor dit fantastische boek. Een boek waarvan ik nu al weet dat ik het aan iedereen zal aanprijzen. Een boek waarvan ik nu al hoop dat het in menig eindejaarslijstje zal opgenomen worden. Een boek waarvan ik nu al weet dat het tot mijn favorieten gerekend zal worden. Een boek waarvan ik enkel kan zeggen dat het moet gelezen worden. Omdat het zo mooi is. Omdat het zo aangrijpend is. Omdat het zo eerlijk is. Omdat … Omdat … Omdat. Honderden redenen kan ik misschien wel aanhalen. In deze brief heb ik een bescheiden poging ondernomen. Dus, daarom, heel kort: bedankt. Van ganser harte.

Met vriendelijke groeten.