Beste Lynn,
Beste Peter,
Beste Thomas,
De een had ik enkel nog maar op het televisiescherm gezien. In Marsman. In Beau Séjour. In Tabula Rasa. Op het podium had ik de een nog nooit aan het werk gezien. De ander had ik nog nooit aan het werk gezien. Niet op het televisiescherm. Niet op het podium. Wel had ik in Alleen Elvis blijft bestaan een lofrede gehoord op de ander. Een lofrede uitgesproken door Johan Heldenbergh. De een. De ander. Het kan verwarrend lijken. Want wie is wie? Laat mij alle mogelijke misverstanden uit de wereld helpen. De een staat voor Lynn. De ander staat voor Peter. Dat had u heel waarschijnlijk wel zelf al uitgeklaard. Enkel voor een buitenstaander zou het verwarrend kunnen zijn. Nu dus niet meer. We kunnen verder. Met deze inleiding wou ik enkel meegeven dat mijn nieuwsgierigheid voldoende geprikkeld was om naar die voorstelling te gaan. Het Koninkrijk van Henry Darger. Dat wou ik zien. Leuke bijkomstigheid was dat ik eindelijk De Kopergieterij zou zien. Want daar moest ik heen. Zo kwam ik uiteindelijk tot drie goede redenen om naar uw voorstelling te gaan. Zoals u weet bestaan alle goede dingen uit drie. Ik had dus verwachtingen. Hoge verwachtingen.
We moeten voorzichtig zijn met verwachtingen. Vaak gebeurt het dat verwachtingen niet ingelost worden. Ik wil u meteen geruststellen. U in het ongewisse laten is niet mijn betrachting. U wist mij te overtuigen. U wist mijn aandacht te trekken. Meer nog, u wist mijn aandacht vast te houden. Dat was niet evident. Ik was moe. Behoorlijk moe. Slaaptekort, het doet wat met een mens. Toen de lichten in de zaal uitgingen, moest ik het gevecht met mijzelf aangaan. Ik moest weerstaan aan de lokroep van de slaap. Maar toen stapten jullie op het podium. Heel geleidelijk wisten jullie die vermoeidheid uit mijn lijf te schudden. U had mij in het verhaal gebracht. Ik was klaarwakker. Ik ging rechtop zitten. Niks wou ik missen. Alles wou ik opnemen. Ik voelde aan den lijve wat vakmanschap kan doen met vermoeidheid. Vakmanschap veegt die vermoeidheid weg. Maakt een mens alert. Ik kon het enkel toejuichen. Want die avond was ik getuige van een prachtprestatie.
U vertelt het verhaal van Henry Darger. Een bijzonder man. Bijna had ik gezegd een vreemd man. Dat zou de man oneer aandoen. Dat wil ik niet. Een fantasierijke geest mag niet weggezet worden als iets vreemds. Integendeel. Een fantasierijke geest moeten we koesteren. Moeten wij aanmoedigen. Henry Darger is dus een bijzonder man. Het leven is hem nochtans niet goed gezind. Opgegroeid in een weeshuis. Misbruikt. Verbleven in een gesticht voor zwakzinnigen. Henry had zijn toevlucht kunnen zoeken in een verslaving. Hij had zijn redding kunnen zoeken in drugs. In alcohol. Dat doet hij evenwel niet. In zijn appartementje fantaseert hij een eigen, aparte wereld bijeen. Een wereld waarin hij tot rust kan komen. Het creëren van die aparte wereld wordt zijn roeping. Aan die roeping is hij volledig toegewijd. Alles is ondergeschikt aan die toewijding. Al het andere moet wijken. Een bijzondere ‘oogst’ is hiervan het resultaat. Dertigduizend volgeschreven pagina’s. Voor- en achterkant. Driehonderd schilderijen.
Henry Darger is een bijzonder man. Toch focust u zich niet enkel op die ene man. Het verhaal gaat wijder. Stelt zich open. U zoomt tevens in op Kiyoko en Nathan Lerner. Zij zijn de huisbazen van Henry. Na zijn dood treffen zij in het appartement die enorme verzameling aan. Zij worden de erfgenamen van dat werk. De huisbazen stellen zich de vraag wat zij met die erfenis moeten. In het zoeken naar een antwoord op die ene vraag ontstaat een discussie over kunst. De vraag wordt gesteld wat kunst eigenlijk is. Wat de waarde is van kunst. De discussie gaat breder en strekt zich uit tot reflecties over creativiteit en bekendheid. Over erkenning en toewijding. In dat hele debat sluipt ook het persoonlijke en professionele leven van Kiyoko en Nathan binnen. Zij is pianiste. Hij is fotograaf. Plotseling staan man en vrouw tegenover elkaar. Wat begon met een discussie over kunst eindigt met een vraagstelling over liefde.
Vele mensen worden op het podium gevraagd. Niet enkel Henry. Niet enkel Kiyoko. Niet enkel Nathan. Op het podium verschijnen ook mensen die een invloed hadden op het leven van Henry. Soms is die invloed negatief. Pijnlijk. Soms is die invloed positief. Hartverwarmend. Al die figuren geeft u gestalte. U wekt al die figuren tot leven. Dat gaat vlotjes. Heel natuurlijk. U schakelt over en weer. In dat schakelen blijft het overzicht helder. Ik verdwaal niet. U houdt mij bij de hand. Bezorgd als u bent dat ik niet verloren zou lopen in het verhaal. Dat doe ik niet. Ik ben bij de les. Ik volg. Ik krijg inzicht. In het leven van Henry. In het leven van Kiyoko en Nathan. Ik luister. Ik kijk. Ik begrijp.
Wat ik niet wou, gebeurde dan toch. Het einde. Het onvermijdelijke einde. Dat wou ik niet. Ik wou nog wat langer in de fantasierijke wereld van Henry vertoeven. Ik wou nog wat langer in het gezelschap zijn van Kiyoko en Nathan. Ik wou nog wat langer bij u zijn. Dat was evenwel niet mogelijk. De lichten gingen aan. Ik moest naar buiten. Ik keerde naar huis. Met de fiets. Al fietsend moest ik plots denken aan dat ene boekje, #kleingelukske. Ik had een nieuwe omschrijving gevonden voor dat kleine geluk. Naar huis fietsen met een glimlach op mijn gezicht en in mijn hoofd de herinnering aan een fantastische voorstelling. Aan één fantastische actrice. Aan één fantastische acteur. Dat was een klein gelukske. Dat had u mij gegeven. Daarvoor kan een mens enkel dankbaar zijn.
Beste Lynn. Beste Peter. Voor die heerlijke avond wil ik u van ganser harte. U gaf mij een prachtig cadeau. Dat ik nog lang zal koesteren. Bedankt.
Met vriendelijke groeten.
Reactie plaatsen
Reacties