Beste Judi,
Aan het eind van uw boek gekomen, kan ik maar niet begrijpen dat het regime van Paul Kagame door het Westen beschouwd wordt als een toonbeeld van een nieuw tijdperk in de Afrikaanse politiek. Ik kan maar niet begrijpen hoe Kagame beschouwd wordt als de sleutel tot het scheppen van een stabiele regio. Ik kan enkel besluiten dat wij doof waren en zijn. Dat wij blind waren en zijn. Boetedoening voor het niet interveniëren in de genocide zou als reden voor deze steun kunnen aangevoerd worden. Die reden kan ik nu wegzetten als onterecht. Boetedoening mag rechtvaardigheid en gerechtigheid niet in de weg staan. Dat is wat nu evenwel gebeurt. U schuwt de duidelijkheid niet. U schrijft dat er nauwelijks een nog gewelddadiger regime te vinden is dat zo bewonderd en met lof overladen wordt dan de regering van het RPF (Rwandees Patriottisch Front).
De centrale stelling in uw boek is dat het RPF schuldig is aan oorlogsmisdaden. Aan misdaden tegen de menselijkheid. Het RPF heeft de genocide op de eigen etnische groep, de Tutsi’s, aangevuurd en zeker niet gestopt. Het uiteindelijke doel hierbij was de verovering van de almacht over Rwanda. Het beeld van het huidige Kigali verbergt de schrijnende ongelijkheid tussen een kleine, rijke hoofdstedelijke elite en doodarme boerenfamilies op de heuvels. Het verbergt een ongenadige politieke repressie en omerta over de misdaden.
Die beweringen kunnen vrij hard klinken. Doorheen het boek zal duidelijk worden dat de beweringen feiten zijn. Hard klinkende beweringen worden zwaarwegende feiten, die gestaafd worden door onweerlegbaar bewijs. Lange tijd zat u met het alom geloofde verhaal in uw hoofd. Dat de Tutsi’s het slachtoffer zijn en de Hutu’s de dader. Voor veel instellingen en regeringen kwam het beter uit dat het verhaal van de genocide er een was van goed en kwaad, waarbij de slechteriken eenvoudig aangeduid kunnen worden. Een vooraf geplande, systematische genocide van de Hutu’s was de werkelijkheid waarvan door vele instanties en getuigen bewijs werd geleverd. Tijdens uw onderzoek gaan uw ogen open. U doorprikt die werkelijkheid. U komt tot het echte verhaal. Dat echte verhaal heeft ook mijn ogen geopend.
In uw boek ontleedt u haarscherp de algemene strategie van het RPF. Die strategie kan samengevat worden in het doden van Tutsi’s en het verder in diskrediet brengen van het Hutu-regime om zo de macht te grijpen met goedkeuring van de internationale gemeenschap. Het RPF realiseerde die strategie door te infiltreren in Hutu-milities. U toont aan hoe Paul Kagame de genocide niet alleen mogelijk gemaakt heeft maar ook mede opgezweept heeft.
Om al het voorgaande te kunnen bewijzen gaat u praten met burgers. Burgers, die dingen hebben gezien wat u beschrijft. Burgers, die dingen hebben meegemaakt wat u beschrijft. U gaat praten met soldaten en officieren, die er deel van hadden uitgemaakt. Wat volgt is een verhaal over vluchtelingenkampen in de jungle. Over executieterreinen. Over zuiveringsoperaties. Over massagraven. Over doorgangskampen. Over doodseskaders. U ontwart eenzelfde werkwijze als de mobiele moordbrigades die het Duitse leger volgden bij zijn opmars richting Sovjet-grondgebied.
U vertelt over een VN-rapport waarin wordt geconcludeerd dat troepen van Kagame mogelijk genocide hebben gepleegd in Congo. U vertelt over de Speciale Onderzoekseenheid binnen het ICTR (International Criminal Tribunal for Rwanda). U vertelt over het VN-tribunaal. U vertelt over het Nationale Opsporingsteam van Lyons dat onderzoek doet naar het neerschieten van het vliegtuig van Habyarimana. U vertelt over misleidingen. Over infiltraties. Over manipulaties. U vertelt over Rwandese moordcommando’s in het buitenland, die dissidenten en getuigen opjagen en vermoorden. Dat dit alles geen wilde fantasieën zijn, mag u zelf aan den lijve ondervinden. U wordt zelf een doelwit. Telkens als u aanwijst. Telkens als u bewijst. U ontvangt doodsbedreigingen. U ontsnapt aan aanslagen.
Ondanks alle bewijzen kan u niet begrijpen dat geen enkele internationale autoriteit de moed heeft (gehad) om Kagame of zijn bevelhebbers verantwoordelijk te stellen. Wat gebeurt, is juist het tegendeel. Daders uit het Kagamekamp worden aangesteld als bevelhebber van VN-vredesoperaties in Mali en Darfoer. Meer nog, Kagame wordt gelauwerd. Hij ontvangt onderscheidingen. Ondermeer van de Clinton Foundation. U kan enkel vaststellen dat de internationale gemeenschap afzijdig bleef en blijft. U kan enkel vaststellen dat de wereld stil is en blijft. U kan enkel besluiten dat in deze regio enkel het geld spreekt. Dat grondstoffen de hebzucht van bedrijven, CEO’s en regeringen voedt. Die hebzucht doet wegkijken. Die hebzucht doet gerechtigheid veraf lijken.
In uw boek stelt u heel duidelijk dat beide kanten hebben gemoord. Dat er langs beide kanten etnische zuiveringen plaats hadden. Maar u klaagt aan dat slechts één kant wordt gehoord. Nochtans moeten beide verhalen worden verteld, wil Rwanda helen. Zolang dat niet gebeurt, zal Rwanda nooit een land kunnen zijn. Zolang dat niet gebeurt, zal Rwanda blijven wat het is. Een machtig systeem om mensen onder de duim te houden.
Beste Judi. Uw boek is een poging om ook die andere kant te laten horen. Uw boek zou een start kunnen zijn van een noodzakelijk helingsproces. Ik bewonder uw moed. Ik bewonder uw doorzettingsvermogen. Ik bewonder uw volharding. U hebt zich vastgebeten in uw onderzoek. Een onderzoek waarvan ik de resultaten mocht lezen. Die resultaten doen mij huiveren. Die resultaten doen mij inzien dat de zorg om gerechtigheid slechts een holle leuze is. Dat diezelfde zorg om gerechtigheid door regeringen heel vlotjes aan de kant wordt geschoven ter wille van geopolitieke spelletjes. Wat ik las heeft mij niet blij gemaakt. Wat ik las heeft mij enkel wijzer gemaakt. Soms kan wijsheid pijn doen. Zoals in deze. Voor die pijnlijke wijsheid wil ik u oprecht danken. Voor dit fantastische en onthullende boek wil ik u van ganser harte danken.
Met vriendelijke groeten.
Reactie plaatsen
Reacties