Beste Anna,
Beste Ineke,
Beste Lilith,
Beste Günther,
Beste Joris,
Beste Koen,
Beste Pieter,
Beste Ryszard,
What the fuck!, dat was mijn antwoord toen mijn vrouw vroeg wat ik van de voorstelling vond. In haar reactie op die enkele woorden las ik een uitnodiging tot verdere verduidelijking. Ook in die verduidelijking was ik bijzonder kort. Schitterende vertolkingen, zei ik. Schitterende enscenering, vulde ik nog aan. Verder kwam ik niet. Al te zeer onder de indruk van wat ik zonet gezien had. Wat ik gezien had was puur spelplezier. Puur collectief spelplezier. Dat hakkelde ik er ook nog achteraan.
In de bar ging het gesprek verder. Dat de voorstelling werkelijk schitterend was, daarover waren wij het vrij snel eens. Daarover bestond geen enkele discussie. Op de vraag naar de onderliggende betekenis bleef het akelig stil. In die zoektocht naar betekenis moest ik erkennen dat ik onvoldoende voorbereid was. Ik had de 780 pagina’s dikke roman van Fjodor Dostojevski niet gelezen. U zou mij kunnen verdenken van een zekere vorm van luiheid. Van onvoldoende interesse. Dat is het niet. Dat is het zeker niet. Het heeft te maken met een persoonlijke weerstand. Een weerstand om boeken van meer dan 450 pagina’s te gaan lezen. Al vele pogingen heb ik ondernomen om die weerstand te overwinnen maar het lukt mij niet. Ik kan die weerstand verklaren maar het zou ons te ver drijven. Onnodig uitweiden in een brief dient vermeden te worden. Daarom terug naar de essentie. De betekenis. We kwamen tot de akelige vaststelling dat er misschien helemaal niet naar een betekenis diende gezocht te worden. Dat die betekenis er helemaal niet was. Dat inzicht stelde ons tevreden. Wij bestelden nog een drankje. Het gesprek kon verder gaan. Over de koetjes en de kalfjes.
De vaststelling van afwezigheid van betekenis kon ik niet van mij afschudden. Bleef aan mij kleven. Een nachtje slapen zou mij goed doen. Zou mij misschien tot de nodige inzichten brengen. De volgende zon scheen de zon. Niet enkel buiten in onze tuin. Ook in mijn hoofd scheen de zon. Want ik meende betekenis ontdekt te hebben. Ik had het centrale thema gevonden. Leegheid. Meer nog dan die leegheid was het de manier waarop de verschillende personages die leegheid trachtten in te vullen. Liefde zou een oplossing kunnen bieden. Revolutie. Godsdienst. Filantropie. Om hun keuze voor een uitweg te verklaren, wordt gezocht naar woorden. Veel woorden. Moeilijke woorden. Er wordt veel gebabbeld. Gewauweld. De stortvloed aan woorden lijkt het holle karakter van diezelfde woorden te moeten verhullen. De woordendiarree van de een lijkt de stortvloed aan woorden bij de ander aan te steken.
Terwijl buiten de wereld in brand staat, zijn de personages enkel bekommerd om de eigen besognes. Zij sluiten zich op. In hun eigen beperkte cirkeltje. Alsof zij bang zijn standpunten in te nemen die er werkelijk toe doen. Die een oprechte poging zijn om oplossingen aan te dragen voor de eigenlijke problemen. Het doet mij een beetje denken aan de huidige tijden. Daarbij herinner ik mij dat opiniestuk van Ian Buruma in De Standaard. Daarin schrijft hij dat hij best wel kan begrijpen dat mensen zich in autoritaire regimes gedeisd houden maar dat hij niet kan begrijpen dat mensen dat ook doen in voorlopig nog democratische regimes. Anticiperende gehoorzaamheid is volgens Ian Buruma niet fatsoenlijk. Volgens hem moeten wij protesteren tegen een regering die de democratie bewust ondermijnt. In die afwezigheid van actie lees ik een parallel met de voorstelling. Net als de personages op de scène houden wij ons bezig met onbenulligheden om geen antwoord te hoeven zoeken op de grote uitdagingen. Onze huidige aversie tegen actie en protest zie ik vertaald in de leegheid van de personages op het podium.
Terwijl ik alles netjes uittik, ga ik plots weer twijfelen. Misschien heb ik het wel helemaal verkeerd. Misschien moet ik mijn brief wissen. Verscheuren. Misschien moet ik mijn brief wel helemaal niet versturen. Misschien moet ik alles opnieuw overdenken. Om dan tot helemaal andere inzichten te komen. Heel waarschijnlijk juiste inzichten. Dat zou allemaal best wel kunnen, denk ik. Toch druk ik niet de ctrl-alt- delete combinatie in. Ik laat mijn brief intact. Ik doe mijn brief op de post.
Beste Anna. Beste Ineke. Beste Lilith. Beste Günther. Beste Joris. Beste Koen. Beste Pieter. Beste Ryszard. Ik wil u danken voor een meer dan fantastische avond. Voor een meer dan schitterende voorstelling. Voor een meer dan overtuigend spelplezier. Voor een voorstelling die nu nog in mijn hoofd tolt. Voor een spelplezier dat mij nu nog doet glimlachen. Voor dat alles wil ik u danken. Van ganser harte. Dank dus. Dank. Dank. Dank.
Met vriendelijke groeten.
Reactie plaatsen
Reacties