Beste Sebastian,
Zeven jaar terug las ik Dagen zonder eind. In een brief schreef ik u toen dat Dagen zonder eind volgens mijn bescheiden mening het beste boek van het jaar was. De voorbije dagen las ik uw nieuwste boek, De verre voortijd. U zal begrijpen dat de verwachtingen bijzonder hoog waren. Nooit eerder was ik met zo veel goesting begonnen aan een boek.
Deze keer gaan wij niet naar Amerika. Deze keer voert u mij naar Ierland. U laat mij kennismaken met Tom Kettle. Een politieman die onlangs met pensioen is gegaan. Veel lijkt er niet te gebeuren. Zijn voornaamste bezigheid is nietsdoen. Van een echt boeiend bestaan kunnen wij de man niet verdenken. Bijna lijkt het onmogelijk om over deze man een boek te schrijven dat zal beklijven. Maar dan weet ik wie het boek geschreven heeft. Dat bent u. Dat verandert de zaak. Uiteraard.
Het bestaan kabbelt rustig voort. Tot op dat ene moment. Het moment waarop dat twee jonge rechercheurs aanbellen bij Tom Kettle. Zij zijn gestuurd door de hoofdinspecteur. Met slechts één vraag. Slechts één verzoek. Het rustig kabbelend bestaan is voorbij. Tom Kettle wordt teruggekatapulteerd naar een verleden. Naar een zaak. Een zaak waarin priesters betrokken zijn. Ik weet meteen waarover het boek zal gaan. Ik volg de actualiteit. Als wij Ierland koppelen aan priesters, is de kans bijzonder hoog dat wij uitkomen bij kindermisbruik. Bij seksueel misbruik. Dat blijkt inderdaad zo te zijn. Ik weet meteen, dit wordt geen boek waarvan ik vrolijk word.
Tom Kettle voerde ooit een onderzoek naar misbruik binnen de Kerk. Maar het onderzoek werd stilgelegd. In Ierland lijken doofpotoperaties ook te bestaan. Tom Kettle wordt van het onderzoek gehaald. Op het moment dat Kettle op pensioen gaat, wordt een onopgehelderde zaak heropend. Een cold case. De moord op een priester. Een priester die verdachte was in het onderzoek van Kettle naar seksueel misbruik binnen de Kerk. Het heden wordt gelinkt aan het verleden. De cirkel is rond.
Nu komt alles samen. Pas nu krijgen wij het volledige verhaal. Het verhaal van de grote liefde van Tom. Het verhaal van June. Zij moeten elkaar ontzettend graag gezien hebben. Dat denk ik telkens weer. Hun liefde ontroert mij. Nochtans hangt er een schaduw over die liefde. Tom en June hebben een gedeeld verleden. In datzelfde verleden hebben zij wrede dingen meegemaakt. Maar die wrede dingen drijven geen wig tussen elkaar. Integendeel. Het versterkt hun band. Het maakt die band enkel maar intenser. Inniger. Hun liefde is mooi. Die schoonheid beschrijft u. Hun verleden is lelijk. Die lelijkheid beschrijft u ook. Aan het mooie laaf ik mij. Het lelijke verafschuw ik.
U vertelt niet enkel over de liefde. Zachtjes aan krijgen wij inzicht in de lijdensweg van Tom. Niemand kan ooit zo zwaar op de proef gesteld zijn. Of toch. Misschien toch. Ik herinner mij het boek Job. Ik vind gelijkenissen. Tom groeide op in weeshuizen. Werd meermaals verkracht door een priester. Was als Brits soldaat betrokken in het bloedig conflict in Maleisië. Verloor zijn vrouw en beide kinderen. Tom én Job, het zouden een en dezelfde persoon kunnen zijn.
Het centrale thema van uw boek komt zwaar binnen bij mij. Ik had nog maar net alle afleveringen gezien van Godvergeten, een documentaire op Canvas. Over seksueel misbruik binnen de Belgische kerk. Ik was gedegouteerd. Door de houding van de Belgische kerk in dit hele dossier. Ik was kwaad over wat de slachtoffers was aangedaan. Over hoe de slachtoffers werden bejegend en behandeld. Ik was verbaasd over de straffeloosheid. Ik wou de documentaire achter mij laten. Maar toen begon ik dus aan uw boek. U haalde die kwaadheid opnieuw naar boven. Vele malen wou ik het boek van mij weggooien. Maar ik kon het niet. Telkens weer wist u mij te overtuigen. Want u doet iets bijzonders. Waardoor ik mij aan u bind.
Omdat u beseft dat de feiten bijzonder weerzinwekkend zijn, gebruikt u de taal als heelmeester. Uw taal moet verzachten. Uw taal moet dienen als antidotum tegen de gruwelijkheid. Daarin slaagt u wonderwel. Als lezer maken wij met u een deal. Wij willen verder lezen als u ons getuige laat zijn van uw uitgepuurd literair vakmanschap. Dat lijkt de voorwaarde om verder te lezen. U komt de afspraak na. Alsof u zelf lijkt te beseffen dat het niet anders kan. Wat u schrijft is weerzinwekkend. De manier waarop u schrijft is bijna onaards. Is hemels.
U vertelt niet enkel een verhaal. U werpt tegelijk vragen op. Vragen over wraak. Over rechtvaardigheid. Moord kan een opluchting betekenen. Moord als wraak. Toch blijft het aangedane leed bestaan. Wraak gomt niet uit. De wraaknemer moet doorgaan met leven. Met de gedachte gemoord te hebben. Die hele vraagstelling rond wraak roept bij mij de vraag op hoe ik zelf zou reageren als mijn geliefde iets erg werd aangedaan. Het antwoord zou makkelijk kunnen zijn. Maar uw woorden bezwaren het antwoord. Het leven lijkt toch niet helemaal simpel te zijn. Het is simpel in zijn eenvoud. Maar gecompliceerd in zijn moeilijkheid.
Beste Sebastian. U schreef opnieuw een klepper. Een voltreffer. Ik kan er niet om heen, u schreef een meesterwerk. Een literaire parel. Een andere manier om uw nieuwste boek te omschrijven, bestaat er niet. De manier waarop u de woorden aan elkaar rijgt, is van een uitzonderlijke en hoogstaande kwaliteit. Uw boek is woord voor woord een literaire degustatie. Ik smul. Ik proef. Ik geniet terwijl ik tegelijk besef iets gruwelijks te lezen. Die vaststelling is behoorlijk confronterend. Die schoonheid en lelijkheid weet u als meesterverteller en taalkundig vakman op een perfecte en uitgebalanceerde wijze samen te brengen. Voor die uitzonderlijke prestatie wil ik u van ganser harte danken.
Met vriendelijke groeten.
Reactie plaatsen
Reacties