Beste Oek,
Ik vraag mijzelf wel eens af of ongelezen boeken kunnen gerecenseerd worden. Op basis van de verwachtingen die het ongelezen boek schept. Als dat zou kunnen dan zou uw Pier en Oceaan een vijfsterrenrecensie krijgen. Dat boek staat tot op heden nog altijd ongelezen in mijn boekenkast. Ooit zal ik het lezen. Dat is een zekerheid. Toch zal het nog even moeten wachten. Ik verkeer in tijdsnood. Een dik boek valt niet te rijmen met die tijdsnood. Voortdurend zou ik het gevoel hebben boeken te missen. Daarom hou ik het voorlopig bij minder dikke boeken. Om het zo te kunnen inpassen in mijn beschikbare tijd. De dikke boeken hou ik dan voor mijn pensioen. Ik vrees dat ik hierin een beetje lijk op uw vader. Uw vader was gehecht aan tijd. Tijd die hij omrekende in aantal boeken. Het was een voortdurend zoeken naar evenwicht. Er kan niet enkel gelezen worden. Er moeten ook dingen gedaan worden. Eenzelfde evenwicht tracht ik ook te zoeken. Voorlopig luk ik daar vrij aardig in.
Onlangs las ik uw nieuwste boek, Man zonder rijbewijs. Dat boek valt binnen mijn categorie van minder dikke boeken. Laat mij alvast beginnen met u te feliciteren. Uiteraard met uw boek. Maar net zozeer met uw rijbewijs. Want dat behaalde u. U begint het boek als een man zonder rijbewijs. U eindigt het boek als een man met rijbewijs. Mijn oprechte felicitaties.
Aanvankelijk begreep ik het niet goed. Het behalen van een rijbewijs leek mij niet meteen een boeiend thema voor een boek. Laat mij maar meteen met de deur in huis vallen. Het boek blies me van mijn sokken. Het rijbewijs was slechts een excuus. Het rijbewijs was een kapstok waaraan u verhalen ophing. Verhalen over uw vader. Over uw moeder. Over uw grootvader. Over uw grootmoeder. Wij lezen hoe uw vader en uw moeder in u kruipen. Hoe zij zich in u nestelen. Dat heeft een invloed. Een invloed die u beschrijft. U vertelt over een troebele moederwereld. U vertelt over een heldere vaderwereld. U tracht uw ouders los te zien van elkaar. Weg van het oordeel dat zij over elkaar hadden. Weg van de beïnvloeding. Dit boek is een zoektocht. U schrijft over twee mensen die u hebt gekend. Over twee mensen die u niet hebt gekend. Dit boek is een poging om het beeld helder te krijgen.
Toch is dit boek meer dan enkel een boek over uw ouders. Uw weg naar het behalen van een rijbewijs doet u stilstaan bij vele andere dingen. Het doet u nadenken over wat het betekent een man zonder rijbewijs te zijn. U bent afhankelijk. Dat beseft u. Maar tegelijk is het niet hebben van een rijbewijs een kans op ontmoetingen. Ontmoetingen die er anders niet geweest zouden zijn. Het niet hebben van een rijbewijs duwt u naar het openbaar vervoer. Dat gebruikt u. Stations ziet u als een plek van ontmoetingen. Als een verzamelplek van indrukken. Een leven zonder auto is een ander leven. Een ander leven met een ander tempo. Een trager tempo.
De rijlessen doen u ook naar Amsterdam kijken. Het lijkt alsof u Amsterdam nu pas leert kennen. U rijdt er doorheen. U wandelt er doorheen. Het lijkt alsof de auto u uitnodigt die (nieuwe) wijken te gaan bezoeken. Te leren kennen. Die kennismaking met Amsterdam doet u ook achterom kijken. Naar uw studentenjaren in diezelfde stad. In het boek leren wij u kennen als schrijver. Wij leren u kennen als leerling die tracht zijn rijbewijs te halen. Dat speelt allemaal in het heden. Met uw studentenjaren kijken wij ook naar wie u was in het verleden. Wij krijgen het totaalpakket.
De relatie met uw ouders en de rijlessen zijn een constant thema doorheen uw boek. Toch raakt u terloops ook andere thema’s aan. U schrijft over reizen. Over de redenen waarom u reist. U schrijft over het lezen van boeken. Over boeken die altijd aanwezig waren. U schrijft over tankstations. Over het daaraan gekoppelde gevoel van vakantie. U schrijft over de altijd aanwezige krant. Over schoonheid en lelijkheid. U schrijft over toerisme. Over verkeersborden. U schrijft over voorraadkasten. Over het villen van een konijn.
Terwijl ik uw boek lees, besef ik dat boeken als deze mijn favoriete boeken zijn. Via uw boek leer ik niet enkel u kennen. Ik leer ook mijzelf kennen. Ik lees niet enkel uw verleden. Ik kijk ook terug naar mijn verleden. Dat terugkijken is iets wat ik nu vaker doe. Wat ik graag doe. Ik denk dat het eigen is aan mijn leeftijd. Als ik jonger was, schrok ouder worden mij af. Nu ik ouder ben, vind ik het heerlijk. Uw boek doet mij dat opnieuw beseffen. Tijdens het lezen overloop ik, net zoals u doet, al die anderen. Al die anderen die ik in de voorbije decennia geweest ben. U nodigde mij niet enkel tot het lezen van uw boek. U nodigde mij tegelijk uit tot het ondernemen van een reis. Dat heb ik gedaan. Ik keek terug op mijn relatie met mijn vader. Met mijn moeder. Met mijn broers en zus. Met mijn vrouw. Met mijn vrienden. Terwijl ik terugkeek, voelde ik mij volstromen met warmte. Dat alles dankzij uw boek. Dankzij uw woorden.
Op vele punten hebben wij gelijkenissen. Op andere punten verschillen wij dan weer van elkaar. Dat herinnert mij aan een spelletje dat ik wel eens speel met mijn zus. Wij stellen elkaar wel eens de vraag met welke bekende Belg of Nederlander wij graag eens op café zouden gaan. Soms komt het antwoord snel. Soms blijft het antwoord uit. Als mijn zus mij nu die vraag zou stellen, wist ik het meteen. Oek de Jong, dat zou ik haar antwoorden. Als zij mij zou vragen naar mijn redenen hiervoor, zou ik haar uw nieuwste boek zachtjes aanbevelen. Dan zou zij het begrijpen.
Beste Oek. Een boek kan verrassen. Een boek kan behoorlijk verrassen. Dat deed uw boek. Op een positieve manier. Op een bijzonder positieve manier. Ik schreef al dat ik de dikke boeken aan de kant hou voor mijn pensioen. Tijdens mijn pensioen zal ik ook boeken herlezen. Boeken die mij geraakt hebben. Uw boek zal ik hiervoor al aan de kant leggen. Op het stapeltje van nog te herlezen boeken. Want uw boek was goed. Was meer dan goed. Uw boek was gewoon excellent. Daarom wil ik u danken. Van ganser harte. Dank dus. Dank. Dank. Dank.
Met vriendelijke groeten.
Reactie plaatsen
Reacties