Bagger, gezien in De Expeditie. Brief aan Patricia Kargbo en Tom Vermeir.

Beste Patricia,
Beste Tom,

Ik weet niet waar te beginnen.  Ik weet niet hoe te beginnen.  Wat ik wel weet, ik moet een lezersbrief schrijven.  Alsof ik in de backstage een boek zit te lezen en plots besef dat ik een brief moet schrijven.  Een vreemde vergelijking, zullen mensen opperen die de voorstelling nog niet zagen.  Mensen die de voorstelling wel zagen, zullen die vergelijking wel begrijpen.  Eén ding is evenwel zeker, die brief is hoogstnodig.  Die brief moet geschreven worden.  Dat zal ik doen.  Dat zal ik heel graag doen.

Waar te beginnen? Bij het begin.  Zo is het mij altijd gezegd.  Om een verhaal helder te krijgen, is het goed te beginnen met het begin.  Om dan het verhaal verder logisch uit te rollen.  Altijd heb ik volgens die wijze raadgeving gehandeld.  Na uw voorstelling komt dat alles evenwel op losse schroeven te staan.  Want wat is het begin? Ik weet het niet meer.  U deed mij twijfelen.

De lichten doofden uit.  U begon te spreken.  In uw woorden hoorde ik een iets originelere manier om het publiek aan te manen hun smartphone op vliegmodus te zetten.  Om het publiek aan te manen de nodige stilte te respecteren.  Ik was nog niet alert.  Ik dacht nog even na over de net niet uitgebroken stortbui.  Ik dacht nog even na over het geluk dat ik had om toch min of meer droog te arriveren bij uw theaterzaal.  Ik dacht nog even na over hoe anders het geweest zou zijn indien ik druipende nat in de theaterzaal zou gezeten hebben.  Al die gedachten gingen door mijn hoofd toen het mij begon te dagen dat de voorstelling eigenlijk al begonnen was.  Ik had het begin gemist.  Ik wou nog even terugspoelen.  Helaas, dat was niet mogelijk.  Afstandsbedieningen in theaterzalen behoren nog niet tot de vaste uitrusting van de theaterganger.  Ik moest schakelen.  Alle gedachten zette ik snel aan de kant.  U had mijn volle aandacht.

Wat volgt is wel een heel bijzondere trip.  Ik word uitgedaagd.  Om het onderscheid te duiden tussen fictie en werkelijkheid.  Telkens moet ik mij de vraag stellen wat het eigenlijke verhaal is en wanneer er wordt ingebroken in dat eigenlijke verhaal via allerhande interventies.  Lichtjes gaan continu flikkeren in mijn hoofd.  Wat u zegt, wordt geregistreerd om dan meteen geïnterpreteerd te worden.  Om dan meteen gerangschikt te worden onder verhaal of interventie.  Onder fictie of werkelijkheid.  Voorwaar een moeilijke oefening.  Naarmate de voorstelling vordert, scherp ik mijn bekwaamheid hierin aan.  Die aangescherpte bekwaamheid maakt het mij niet gemakkelijker om een antwoord te vinden op de vraag naar wat ik nu eigenlijk aan het kijken ben.  Zelfs op het moment dat ik de zaal verlaat, moet ik het antwoord nog altijd schuldig blijven.  Zelfs op de fiets naar huis valt het antwoord mij niet te binnen.

Thuis aangekomen ga ik naar boven en kruip ik in bed.  Als mijn vrouw vraagt waarover de voorstelling ging, moet ik nog altijd het antwoord schuldig blijven.  Ik doe een poging.  Een man een vrouw, zeg ik.  Een relatie, zeg ik.  Verder kom ik niet.  Mijn vrouw is verbaasd over die toch al te bondige samenvatting.  Was het dan goed, vraagt zij.  Dat was de eigenlijke vraag waarop ik hoopte.  Plots kom ik woorden te kort.  Ik zet mij recht in bed.  Ik schakel het nachtlampje aan.  Ik begin te vertellen.  In mijn woorden kan mijn vrouw mijn enthousiasme horen.  Het was fantastisch, zeg ik.  Het was geniaal absurd, zeg ik.  Ik zag Arbeid Adelt op een podium, zeg ik.  Nooit eerder zag en voelde ik een dergelijk intens spelplezier, zeg ik.  Ik heb gelachen, zeg ik.  Buikpijn van het lachen, vul ik nog aan.  Dit was gewoonweg schitterend, vul ik mijn eerdere omschrijving van fantastisch verder aan.  Ik vertel scènes na waarbij ik uw woorden gebruik.  Scènes die mij opnieuw doen lachen.  Ik kan niet meer stoppen.  Ik verlies mij in superlatieven die mijn appreciatie en waardering ten volle moeten omschrijven.  Slechts door die ene vraag te stellen, kan mijn vrouw mijn woordenstroom stoppen.  Had ik dit moeten zien, vraagt zij.  Ja, zeg ik.  Ja, herhaal ik.  Ja, zeg ik nog even als ik het nachtlampje uitschakel.  Ja, zeg ik nog even als ik mij neerleg in bed en mijn nog steeds lichtende pretoogjes sluit.

De volgende dag lijkt het alsof ik eindelijk begrijp waarover de voorstelling ging.  Over heldere communicatie, daarover ging het.  Over de noodzaak aan heldere communicatie.  Over helderheid die al te vaak gehinderd wordt door ballast.  Door bagger.  Waardoor wij ons eerder gaan richten op die ballast dan op de eigenlijke boodschap.  Een mens wordt al te gemakkelijk afgeleid.  Een mens laat zich al te gemakkelijk afleiden.  Wij lijken bijna de mogelijkheid verloren te hebben om de essentie van een verhaal op te pikken.  In een dolkomische voorstelling hebt u dat duidelijk gevat. 

Vorige donderdag ging ik naar uw voorstelling.  Ik wist niet wat te verwachten.  Toch waren de verwachtingen hooggespannen.  Ik had u aan het werk gezien in Locke.  Ik had gelezen dat de regisseur dezelfde was.  Ik meende dat dit voldoende garantie was op een fijne avond.  Wat ik hoopte, werd werkelijkheid.  Alle verwachtingen werden overtroffen.  Werden ruimschoots overtroffen.  Nog tijdens de voorstelling, besefte ik reeds dat ik naar iets bijzonders zat te kijken.  Dat ik zat te kijken naar een voorstelling waarvan ik jaren later zou zeggen dat deze tot één van mijn favoriete voorstellingen zou horen.  Omwille van de absurditeit.  Omwille van de acteerprestaties.  Omwille van de muzikaliteit.  Omwille van de totaal van de pot gerukte genialiteit.

Beste Patricia.  Beste Tom.  U hebt mij opnieuw doen begrijpen waarom het zo fijn kan zijn een theater binnen te stappen.  Omdat u ons eventjes isoleert van de wereld zoals wij die kennen.  Omdat u ons heel eventjes naar een wereld brengt die ons totaal vreemd is.  Omdat u een beroep doet op onze fantasie.  Omdat u erin slaagt die fantasie aan te schakelen en te prikkelen.  Voor die fantastische reis naar een bijna buitenaardse wereld wil ik u oprecht danken.  Van ganser harte.

Met vriendelijke groeten.